Żłobek TUPTUSIE

KIM JEST PIELĘGNIARKA?

Pielęgniarka (w odniesieniu do mężczyzn stosuje się formę pielęgniarz) to samodzielny, medyczny zawód z grupy specjalistów do spraw zdrowia. Pielęgniarka sprawuje opiekę medyczną nad pacjentem, asystuje lekarzowi w czasie zabiegów, operacji, wykonuje samodzielne działania w zakresie diagnostyki, leczenia i rehabilitacji medycznej, a także wykonuje zlecenia lekarskie. Zajmuje się również szeroko rozumianą edukacją zdrowotną i promocją zdrowia.

KTO MOŻE ZOSTAĆ PIELĘGNIARKĄ LUB PIELĘGNIARZEM?

Zawód ten jest domeną kobiet. Wciąż jeszcze niewielu mężczyzn można spotkać w tym zawodzie. Oprócz predyspozycji psychicznych i osobowościowych, bo pielęgniarka musi być miła, odpowiedzialna i przyjaźnie nastawiona do pacjenta niezbędne jest ukończenie szkoły wyższej – przynajmniej I stopnia na kierunku pielęgniarskim oraz uzyskanie prawa wykonywania zawodu. Pielęgniarki mogą również poszerzać swoje umiejętności uczęszczając na studia magisterskie, szkolenie podyplomowe, kursy doszkalające, kursy kwalifikacyjne i specjalizację.

CZEPEK I FARTUCH, CZYLI HISTORIA STROJU PIELĘGNIARKI.

W kontekście historyczno-symbolicznym mundur pielęgniarki składa się z zestawu odzieży:

• czepka,
• fartucha (najczęściej z szarego płótna),
• fartucha białego krzyżowego,
• butów profilaktycznych,
• peleryny sukiennej).

Czepek symbolizuje pokorę, biały strój – czystość i ubóstwo. Stanowi też ochronę przed zakażeniem skóry. Mundur pielęgniarki posiada długą, fascynującą historię, świadczącą o profesjonalizmie tego zawodu.

MUNDUR – pierwsze wzmianki na temat mundurów pochodzą z okresu wczesnego chrześcijaństwa, kiedy diakonisy sprawujące funkcje opiekuńczo-pielęgnacyjne nosiły jednakową odzież i jednakowe nakrycia głowy. Z kolei siostry szarytki – opiekunki chorych ze świeckiego Zgromadzenia Sióstr Miłosierdzia, założonego przez Wincentego à Paulo w 1633 r. – nosiły suknie szarego z szerokimi rękawami, a głowy okrywały białymi chustami.

W Polsce strój pielęgniarski pojawił się na początku XX w. i był wzorowany na mundurach pielęgniarek amerykańskich. Składał się z bawełnianej sukienki z długimi rękawami (często kolorowej, czasem w kolorowe paski czy w kratkę), z usztywnionym kołnierzykiem i mankietami. Do pracy zakładano fartuch z bawetem (fartuch bez rękawów, typu krzyżak), czepek, pantofle na niskim obcasie, pończochy w kolorze obuwia. Uzupełnieniem stroju była kolorowa peleryna, sięgająca do połowy uda.

W latach 1990–1995 podczas wykonywania czynności zawodowych zastępowało się mundur odzieżą ochronną, zgodną z obowiązującymi przepisami BHP. Zwracano również uwagę na potrzebę noszenia obuwia profilaktycznego oraz przestrzegano przed noszeniem biżuterii w czasie pracy.

Zmiany w stroju pielęgniarek i położnych determinowały m.in.: doświadczenia, potrzeba poprawienia funkcjonalności, wiedza o zakażeniach, tendencje w modzie kobiecej. Modyfikowano kołnierze, długość munduru i rękawów. Z czasem dodatkiem do munduru stał się zegarek z sekundnikiem i nożyczki z zaokrąglonymi końcówkami, noszone w kieszeni.

CZEPEK pielęgniarki jest nakryciem głowy, białej barwy, owalnego kształtu z poziomym paskiem szerokości 2,5 cm, w czarnym kolorze. Dawniej pełnił funkcje ochronne (zabezpieczał włosy), ale stanowił także element stroju wielu żeńskich zgromadzeń zakonnych. Współcześnie ma znaczenie symboliczno-informacyjne. Pierwsze czepki okrywały całą głowę, chroniły przed kurzem. Ich kształt często podlegał zmianom – noszono czepki z welonikiem, okrągłe, w kształcie motylka, natomiast kolor zawsze był biały.

DAMA Z LAMPĄ.

Nazwisko Florencji Nightingale jest chyba jednym z najsławniejszych na świecie. Florencja przyszła na świat 12 maja 1840 roku w czasie podróży rodziców po Europie, imię zawdzięcza miejscu urodzenia.
Zgodnie z ówczesnymi zwyczajami wychowania w bogatej, arystokratycznej rodzinie Florencja została bardzo dobrze wykształcona. Mimo to bliscy oczekiwali od niej, że dobrze wyjdzie za mąż, urodzi i wychowa dzieci. Ona jednak wybrała inną drogę, która w tamtych czasach była nie do przyjęcie przez rodzinę. W tamtych czasach osoby pielęgnujące chorych czy rannych wywodziły się bądź z zakonów, bądź z najniższych warstw społecznych. Konflikt z rodziną zmusił Florencję do studiowania pielęgniarstwa w ukryciu. Ostatecznie jednak Florencja wygrała batalię z rodziną i wyjechała do Niemiec, gdzie znajomy pastor prowadził szpital i sierociniec. Tam opiekowała się chorymi i umierającymi, a także brała udział w różnych zabiegach leczniczych. Gdy wróciła do rodzinnej Anglii podjęła pracę w domu opieki. W 1854 roku w Londynie wybucha epidemia cholery, opieka nad chirymi była dla Florencji bardzo trudnym wyzwaniem, ale nigdy się nie poddała. Pod koniec 1854 roku została wysłana na wojnę krymską, by tam zorganizować szpitale polowe oraz pracę pielęgniarek, a także opiekować się rannymi i chorymi.

W nocy lubiła przechadzać się z lampą (była to rzecz, której nie robiła żadna pielęgniarka w jej czasach), żeby upewnić się, że jej pacjentom jest wygodnie i zaopiekowano się nimi najlepiej, jak to tylko możliwe. Żołnierze doceniali jej miłosierne oddanie oraz pełen szacunku i współczucia sposób opieki nad nimi, dlatego niektórzy z nich ochrzcili ją „damą z lampą”, a niektórzy „aniołem Krymu”. Skutki były widoczne: o wiele mniej zmarłych. Jej zdjęcie z lampą zostało opublikowane w wielu angielskich dziennikach i zapewniło jej wielką popularność. Niestety, w Turcji nabawiła się „gorączki krymskiej” i nigdy w pełni nie wyzdrowiała. Od 38. roku życia aż do śmierci musiała pozostać w łóżku. To jednak nie przeszkodziło jej w kontynuowaniu pracy humanitarnej przez kolejne dekady. Podczas wojny, podobnie jak wtedy, gdy była dziewczynką, robiła mnóstwo notatek, które posłużyły w badaniach epidemiologicznych. Napisała kilka książek dla uboższych osób, które nie miały dostępu do świata medycyny, z domowymi poradami. Przyjmowała wizyty polityków i notabli, którym doradzała w sprawach zdrowia publicznego i funkcjonowania szpitali w czasie wojny. Kiedy miała 87 lat, została pierwszą kobietą odznaczoną Orderem Zasługi Wielkiej Brytanii.

PIERWSZA W POLSCE SZKOŁA PIELĘGNIARSTWA POWSTAŁA WE LWOWIE.

Pierwszą polską szkołą tego zawodu była utworzona w 1895 roku Lwowska Szkoła Pielęgniarstwa, funkcjonująca przy Szpitalu Powszechnym. Oferowała kursy przede wszystkim dla sióstr zakonnych – głównie szarytek – pracujących w szpitalach. Zakład zamknięto na początku pierwszej wojny światowej, a otwarto ponownie w 1922 roku dzięki zabiegom siostry Marii Czarlińskiej. Od początku działalności do 1929 roku szkołę ukończyły 393 zakonnice oraz 54 osoby świeckie.

MEDAL FLORENCE NIGHTINGALE TO NAJWYŻSZE ODZNACZENIE DLA PIELĘGNIAREK

W 1912 roku Międzynarodowy Komitet Czerwonego Krzyża ustanowił Medal Florence Nightingale. Wręcza się go zarówno pielęgniarkom i pielęgniarzom, jak i wolontariuszom zajmującym się pielęgniarstwem. Prestiżowy medal można otrzymać między innymi za: wzorową służbę, pionierskie idee w dziedzinie zdrowia i nauczania, niezwykłe poświęcenie się pacjentom, wyjątkową odwagę podczas wojny lub pokoju, śmierć w trakcie pełnienia obowiązków. Pierwszą Polką, która otrzymała to odznaczenie, była Maria Tarnowska.

DZIEŃ PIELĘGNIAREK OBCHODZIMY 12 MAJA

Międzynarodowy Dzień Pielęgniarek to święto obchodzone 12 maja na całym świecie. Uchwaliła je w 1973 roku Międzynarodowa Rada Pielęgniarek, podczas Kongresu w Meksyku. Data nie jest przypadkowa: to rocznica urodzin Florence Nightingale. W 2018 roku hasłem przewodnim obchodów było: „Zdrowie jest prawem człowieka”. W Polsce święto funkcjonuje jako Międzynarodowy Dzień Pielęgniarek i Położnych.